Intelligent

Vaak hoor ik in een gesprek dat die of die een zeer intelligente persoon is. Wil de verteller mij laten weten dat hijzelf intelligent is omdat hij die beoordeling kan maken, durft deze persoon niet zelf te zeggen dat hij zichzelf intelligent vindt en wil hij als intelligent worden beschouwd - geen cent maar wel intelligent?

Ik ben niet dom. Serieus. Ik wéét dat ik niet dom ben. Hoe ik dat weet? Nou, ik heb een opleiding genoten, ik ben belezen, ik ben geïnteresseerd in en weet wat van politiek en geschiedenis en cultuur. En ik ben mij bewust van de voordelen die dat met zich meebrengt. En me ervan bewust dat dat - uiteraard - even onbelangrijk en toevallig is als ongeschoolde onwetendheid. Dus ik ben niet stom, want ik ben mij bewust van wie ik ben. Ik ben mij absoluut van mijzelf bewust als persoon, een fysiek persoon met een geringe complexiteit aan variaties ten opzichte van het standaardpakket fysieke kenmerken en bekwaamheden, en ik ben mij bewust van m'n omgeving en in welke mate die verschilt van andermans omgeving, op een manier die soms in mijn nadeel werkt, maar meestal niet, en ik ben me bewust van mijzelf als een, zij het uniek en afzonderlijk, geconstrueerde persoonlijkheid - opgebouwd uit de onderscheidende elementen van de bij mijn geboorte meegekregen eigenschappen, opvoeding, gezinsleven, culturele invloeden, sociale omgeving en economische middelen. En ik ben mij ervan bewust dat ik mij op een bepaald punt in m'n eigen ontwikkeling bevind, een punt dat ik heb bereikt door de optelsom van mijn eigen keuzes in de loop der jaren, en ik ben mij tegelijkertijd bewust van de in de kern chaotische aard van keuze en gevolg - me ervan bewust dat ik net zo makkelijk anders zou kunnen zijn dan ik ben, of dat ik in elk geval ergens anders zou kunnen zijn dan ik ben, of dat ik in elk geval ergens anders zou kunnen zijn en iets anders zou kunnen doen, met iemand anders, en desalniettemin onmiskenbaar mijzelf zou zijn. En tenslotte ben ik niet dom omdat ik in staat ben te onderkennen dat dit alles bijdraagt aan het onder woorden kunnen brengen en jouw bekwaamheid mijn formuleringen te vatten.

Ik ben me er in andere woorden van bewust dat dit gewoon woorden zijn en dat besef van jezelf en zelfbewustzijn en stompzinnigheid en intelligentie wel eens alles zou kunnen zijn wat we gemeen hebben. We praten met elkaar om te bewijzen dat we niet dom zijn, om onszelf duidelijk te maken dat we weten wat hier gaande is, we kennen de stand van zaken, we begrijpen hoe alles in elkaar steekt. En terwijl wij praten gaat de zon onder en wrijven biljoenen koude  sterren ons de leugens die we onszelf wijsmaken onder de neus. We weten niets.

Ik weet niets. En dat is waarom ik intelligent ben - het feit dat ik weet dat ik niets weet, en dat die kennis het tenietdoet en dat weten dat het wordt tenietgedaan niet de moeite van het weten waard is. We leven in een wereld van woorden. En alles wat je je voorstelt is niet wat je ziet.

Ik zit voor het beeldscherm van mijn pc.

Ik moet stoppen.