Veranderingen

Lang heb ik Frankrijk gezien als een land met een zeer sociale samenleving.
Het revolutionaire ideaal liberté, egalité et fraternité lag hieraan mijns inziens ten grondslag.
Het drie klassensysteem maakte plaats voor twee klassen: de rijken en de niet rijken. In de dorpen was dit goed herkenbaar, overwegend sobere burgerwoningen en aan de rand van de bebouwing een ommuurd park met daarin een chateau, verscholen rijkdom.
's Zomers werd de burgerzin zichtbaar door het uitbundige cafébezoek en de partijtjes jeux de boules op het dorpsplein. Hier vonden ook regelmatig de gezamenlijke maaltijden plaats naar aanleiding van een of ander feest. Na het avondeten droegen de vrouwen een stoel naar buiten en zo veranderde de straat in een gezellige huiskamer.
Maar wat ik schets bestaat enkel nog in de films van Tati.
De komst van de televisie deed steeds meer mensen besluiten thuis te blijven: geen boules meer op het plein, geen stoeltjes meer op straat.
Met de televisie kwam ook het geld. Werd voorheen het geld uitgegeven aan directe levensbehoeftes, waaronder de maaltijd een belangrijke rol speelde, nu werd vooral de directe leefomgeving aangepakt. Als ideaal geldt een villaatje met daarbij een barbeque, een zwembad en een tennisbaan, dit alles omgeven door een hoge muur. De 2cv´s en de Renault 4´s zijn inmiddels vervangen door patserige 4x4´s.
Tegelijk zie ik dat de kleine restaurants, waar je een uitgebreide keuze had uit vele culinaire specialiteiten, in hoog tempo het veld hebben geruimd voor de Mc Donalds, de Quicks en de Flunches die maaltijden verschaffen op het niveau van gaarkeukens waarop de Fransen zich als hongerige wolven hebben gestort.
Ik heb soms de indruk dat de individualisering is doorgeslagen in egoïstisch, consumptief gedrag.
Maar ik moet mij ook afvragen of wat ik zie en beschrijf ook het werkelijke beeld betreft. Ik ben er zeker van dat dit niet zo is, immers alles is altijd in beweging en de constateringen die ik heb beschreven werden op soortgelijke wijze ook al gemaakt door Tacitus, Spinoza, Voltaire en mijn opa. Dus door mijn omgeving te observeren, observeer ik vooral mijzelf!